İl ərzində mübarək Ramazan ayından daha əzəmətli bir ay yoxdur. Çünki bu elə bir aydır ki, Allah-Təala bu ayda bəşəriyyətə özünün ən böyük hədiyyəsini, yəni Qurani-Kərimi bəxş etmişdir. Digər tərəfdən isə Qədr gecəsi də bu aya təsadüf edir. Bu gecə insanların ləyaqətinə və mənəvi-əxlaqi təmizlik səviyyəsinə əsasən onla­rın birillik müqəddəratı təyin olunur və həmin gecənin ibadəti min ayın ibadətindən üstündür. Ramazan ayı ibadətin baharı, təlim və tərbiyə ayı, paklıq və təmizlənmə ayı, təqva və özünüislah­etmə ayıdır. Bu elə bir aydır ki, onda Allah-Təalaya yaxınlaşma mərhələlərini daha sürətlə və daha inamla keçmək mümkün­dür.

İslam Peyğəmbəri(s) mübarək Ramazan ayı ərəfəsində söylədiyi xütbələrdən birində bu ayın əhəmiyyəti haqqında belə buyurmuşdur: “Ey in­sanlar! Allah-Təalanın bərəkət, mərhə­mət və ba­ğış­lanma ayı olan Ramazan ayı yaxın­­laşır. Al­lah-Təalanın nəzərində bu ay ən bə­rəkətli aydır, gündüzləri gündüzlərin ən yax­şı­­sı, gecələri gecələrin ən yaxşısı, saatları saat­ların ən yaxşı­sıdır. Bu ayda sizlər Allah-Təala­nın verdiyi ziya­fətə qonaq edilmiş, Tanrı­nın kəramət və ehtira­mına layiq görül­müş­sünüz. Bu ayda aldığınız hər nəfəs dua, yuxularınız ibadət hökmündədir. Əməl­­ləriniz Tanrı dərga­hında qəbul olunur, Al­lah-Təala dualarınızı müstəcab edir.

Allahdan təmiz ürəklə, saf niyyətlə diləyin ki, bu ayda oruc tutmağı və Qurani-Kərimin ti­la­­və­­tini sizə nəsib etsin. Çünki Allah-Təalanın rəh­mətinin ümman kimi dolub daşdığı bu ayda Onun mərhəmət və bağışla­masından məhrum olan insan bədbəxtdir …”

Bu sözlərdən sonra isə Rəsuli-Əkrəm bu ay­­­da ehtiyacı olanlara sədəqə paylamağı, böyük­lərə ehtiram göstərməyi, kiçiklərə məhəb­bət­lə ya­naş­mağı, qohum-qardaşdan xəbər tutmağı, dil, göz və qulağı günahlardan qorumağı, yetim­lərə nəva­ziş göstərməyi, günahlardan tövbə etməyi, da­vam­lı olaraq dua etməyi (xüsusilə namaz vaxt­larında) təkidlə tövsiyə etdi.

Daha sonra İslam peyğəmbəri(s) oruc tu­tanların başqalarına iftar verməsinin əhə­miyyəti barədə danışdı, hətta bildirdi ki, im­kanı olmayan adamlar, heç olmasa, bir xurma də­nə­si, yaxud bir içim su ilə bu xeyir işdə iş­tirak edə bilərlər.

Məhəmməd peyğəmbər(s) öz xütbəsinin so­nunda buyurdu: “Ey insanlar! Bu ay behişt qa­pıları üzünüzə açıqdır. Dua edib Allah-Təa­ladan istəyin ki, bu qapıları üzünüzə bağ­lamasın. Bu ayda Cəhənnəmin qapıları bağlı­dır, ona görə də Ulu Tanrıdan diləyin ki, həmin qapıları üzünüzə açmasın! Şeytanlar bu ay zən­cirlənmişlər, Allah-Təaladan istəyin ki, on­ların sizə ağalıq etməsinə imkan verməsin!”. Möminlərin əmiri İmam Əli (ə) buyurdu: “Ya Rə­sul­əllah, bu ayda ən yaxşı əməl hansıdır?” Buyurdu: “Özünü günahlardan qorumaq!”.

Xoşbəxt insanlar o kəslərdir ki, bu ayın ülvi də­­yər­lərini dərk edir, onun hədsiz-hüdudsuz bə­rə­kət­lərindən bəhrələnir, həmçinin bu ayın iba­dətləri və orucu sayəsində özlərinin mənəvi və mad­di problemlərini həll edirlər.

Əlbəttə, mübarək Ramazan ayının maddi və mənəvi bərəkətlərindən, onun savablarından daha yaxşı bəhrələnmək üçün yalnız oruc tut­maq­la kifayətlənmək olmaz, əksinə, günah­lardan uzaq olmaq, özünü islah edərək mənə­viy­yata zidd əməllərdən kənar durmaq lazım­dır.

İlahi! Bizim hamımıza dəstək və yardımçı ol, Öz lütf və mərhəmətinə yaxınlaşdır.

RAMAZAN ORUCLUQ AYIDIR

Oruc tutmağın vacibliyi

يـأَ ايهَا الَّذِينَ امَنُواْ كُتِبَ عَلَيكُمُ الصِّيامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ

“Ey iman gətirənlər, oruc sizdən əvvəlkilərə ya­zıl­dığı kimi sizə də yazıldı (ki), bəlkə, təq­valı olasınız”.

Oruc tutmağın hikməti

İmam Sadiq(ə) oruc tutmağın hikməti barə­də buyurmuşdur: “Allah-Təala orucu ona görə va­cib buyurmuşdur ki, varlılar və yoxsullar bə­ra­bər olsun. Oruc tutmayan varlılar aclığın nə ol­du­ğunu bilmədikləri üçün yoxsulların vəziy­yətini başa düş­mürlər. Onlar istədikləri hər bir şe­­yi qısa müddətdə əldə edə bilirlər. Odur ki, Allah-Təala öz yaratdıqlarının arasında bəra­bər­lik olmasını, var­lıların aclığın və əziyyətin nə olduğunu öyrən­məsini, imkansızların vəziy­yə­tini başa düşüb onların halına yanmasını istəmişdir.”

Oruc Allah-Təala üçün

tutulmalıdır

– Həzrət Məhəmməd peyğəmbər(s): “Allah-Təala buyurmuşdur: Oruc mənim üçün­dür və onun mükafatını Özüm verəcəyəm”.

Hədisin şərhi ilə bağlı bir neçə kəlmə:

Əbu Hamid Qəzzali bu hədisin şərhi ilə bağlı belə demişdir: “Oruc Allah-Təala üçün­dür. Doğ­rudur, bütün ibadətlər Allahdan ötrü edi­lir, lakin bu xüsusi şərəf yalnız oruca aiddir. Ey­nilə Kəbə evi kimi… Bütün torpaqlar Allah­ın olsalar da, Onun evi olmaq şərəfi yalnız Kə­bə­yə məxsusdur.

Orucun iki özünəməxsus cəhəti var:

Birincisi, oruc çəkinmək və tərk etməkdir, giz­li bir əməldir. Onda gözlə görünən bir iş yox­­dur. İnsanların gözü qarşısında icra olunan bü­tün ibadətlərin əksinə olaraq, oruc elə bir iba­dətdir ki, Allahdan başqa heç kim onun barə­sində bilmir. Ona görə ki, oruc batini bir əməl olub, səbirlə bağlıdır.

İkincisi isə, oruc Allah-Təalanın düşmən­lə­rini məhv etməkdir. Belə ki, şəhvət məlun Şey­­tanın istifadə etdiyi bir vasitədir və yemək-iç­məklə daha da güclənir. Bu baxımdan Məhəm­məd Peyğəm­bər (s) buyurmuşdur:

إنَّ الشَّيطانَ لَيجرى مِن ابنِ آدَمَ مَجرَى الدَّمِ؛ فَضَيِّقوا مَجارِيَهُ بِالجوعِ؛

“Şeytan damarlardan axan qan kimi insan­ların bədənində hərəkət etdiyi üçün, ac qal­maq­la onun keçdiyi yolları daraldın…”

Şeytanı daha çox məhv edib onun keçdiyi yol­ları bağladığı üçün Oruc Allah-Təalanın xü­susi dəyər verdiyi bir əməl olmağa layiqdir. Belə ki, Allah-Təalanın düşmənlərini məhv etmək Al­la­ha yardım etmək deməkdir. Bəndə Bəndə Allah-Təalaya kömək etdikdə isə Allah da on­dan Öz yardımını əsirgəmir. Quranda buyuru­lur:

إِن تَنصُرُواْ اللهَ يَنصُرْكُمْ وَ يُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ

“Əgər Allaha yardım göztərsəniz, Allah da si­zə yardım edər və qədəmlərinizi daha da möh­kəm­ləndirər”.

Odur ki, bəndənin göstərdiyi hər bir səy Allah-Təala tərəfindən mükafatlandırılır.

Oruc tutan şəxsin dəyəri

haqqında

– Həzrət Məhəmməd peyğəmbər (s) buyu­rur: “Oruc tutanın yuxusu ibadət, sükutu təs­bih­dir. ­­Əməlləri ikiqat qiymətlidir. Onun dua­ları mütləq yerinə yetirilir və günahları bağış­lanır”.

– Həmçinin buyurur: “Üç nəfərin duası müt­ləq yerinə yetir: oruc tutanın, müsafirin və zül­mə məruz qalmış insanın duası”.

Mələklərin oruc tutan üçün duası

Bir gün İslam Peyğəmbəri (s) Bilala deyir: “Ey Bilal! Buyur, səhər yeməyi ye”.

Bilal: “Orucam (müstəhəb oruc – red.)”, – deyə cavab verir.

Peyğəmbər (s) buyurur: “Oruc tutan şəxs iki dəfə sevinər: birincisi iftar vaxtı, ikincisi isə Qi­ya­mət günü. O zaman bir nida gələr: Hara­da­sınız, ey susuzluqdan ciyəri yananlar? İzzətimə and olsun ki, bu gün sizləri sirab edəcəyəm”.

Ardınca buyurur: “Biz burada öz ruzimizi ye­yi­rik, Bilalın ruzisi isə behiştdədir. Ey Bilal! Bilir­sənmi, oruc tutan insanın yanında yemək ye­yildiyi müddətdə onun sümükləri təsbih edir və mələklər onun günahlarının bağışlanması üçün dua edirlər?!”